Kunstenaar wil monument voor oude bioscoop
Hij houdt van ‘levende’ kunstwerken die iets betekenen in en voor hun omgeving. Daarom bedacht kunstenaar Danilo Joanovic het Metropole Palace Project: een interactief monumentje voor de verdwenen bioscoop.
Door Herman Rosenberg
Stel, je loopt over het Carnegieplein en je komt langs een bakstenen monumentje met een scherm dat beelden toont die herinneren aan de in 2004 gesloten bioscoop Metropole Tuschinski, voorheen Metropole Palace. Dan denk je terug aan de vele mooie momenten die je daar hebt beleefd, bijvoorbeeld toen je er in 1972 Bert Haanstra’s ‘Bij de beesten af’ zag, of een jaar later de musicalfilm ‘Jesus Christ Superstar’.
De wat ouderen denken misschien aan die andere musicalfilm die hier eindeloos draaide, ‘Westside Story’. “Dat bedoel ik,” zegt Danilo Joanovic da Rudna (42), die we spreken op het plein, dat met de bioscoop zijn ziel verloor. “Metropole was een begrip, veel Hagenaars hebben er nog goede herinneringen aan. Daar houd ik van, van geschiedenis en van vervlogen tijden.”
Kinkerbuurt
Maar Joanovic, die van Joegoslavische (Servische) komaf is, woont in Amsterdam en werkt, naast zijn bezigheden als kunstenaar, als leraar tekenen en culturele en kunstzinnige vorming in het Gooi. Wat heeft hij dan met een Haagse bioscoop? “Mensen van het initiatief Haagse Poëzieroute hebben mijn ‘Muur van de Dichters’ in de Kinkerbuurt in Amsterdam gezien. Dat kunstwerk bestaat uit een bellenbord met de namen van de dichters naar wie de straten van de wijk zijn vernoemd. Als je op een bel drukt, bijvoorbeeld van Johannes Kinker of Jacob van Lennep, hoor je een stem die een gedicht van hen voordraagt. Zoiets wilden ze ook in Den Haag maar dan ter herinnering aan Metropole.”
Het platform Haagse Poëzieroute, dat zich inzette voor dichtkunst in de openbare ruimte, is intussen opgeheven, al zijn er nog wel leden die zich inzetten voor het Metropole-plan. Zoals Cor Gout, die ooit een gedicht wijdde aan Metropole. Ook filmer Robin Lutz, die een documentaire over de bioscoop maakte, is er nog bij betrokken. Joanovic: “Mijn plan is een fysiek kunstwerk te maken voor midden op het Carnegieplein, gemaakt met de originele stenen van de oude bioscoop. Die zijn bewaard.
De vormgeving is geïnspireerd op de architectuur en huisstijl van de oude bioscoop. Het geheel vormt ook een soort balie. Er zit een scherm in en we werken met bewegend holografisch beeld van kaartjesverkopers. Ze reageren op de toeschouwer door deze te verwelkomen. Je waant je even in de oude bioscoop. Via het scherm komen er gedichten, documentaires, filmfragmenten en muziek langs. Het moet een beleving zijn. Bij het project horen ook een app en een website.”
Bloemenkoopman
Nog even terug in de geschiedenis. De bakstenen burcht van Metropole Palace verrees in 1935 in opdracht van de voormalige bloemenkoopman Aad van Tol. Hij stak er geld in dat hij in een loterij had gewonnen. Het in 1936 geopende Metropole werd met 1250 stoelen een grote bioscoop, maar had met zijn imposante trappenhuis en ruime foyers ook een luxueuze uitstraling. Geregeld waren er galapremières. In 1976 werd de zaal met zijn grote balkon opgesplitst in vijf kleinere zalen. Aan begin van de nieuwe eeuw doofden de lichten definitief en maakte het theater plaats voor een appartementencomplex.
Die hele geschiedenis spreekt Joanovic aan. “Van Tol was natuurlijk een zakenman, maar zijn wens om de mooiste bioscoop van de stad te stichten, geeft toch blijk van een soort idealisme. Hij hield ook van nieuwe technologie. Dat vind ik fantastisch.”
Maar met enthousiasme alleen komt het kunstwerk er niet, weet ook de kunstenaar. Hij is op zoek naar sponsors; er komt een comité dat zich daarmee gaat bezighouden en er komt een website. De gemeente is niet nodig voor het geld, maar wel voor de vergunningen. Joanovic zegt het plan nog goed te moeten uitleggen op het stadhuis. Met de kunstinstelling Stroom, die gaat over kunst in de openbare ruimte, zegt hij een ‘goed gesprek’ te hebben gehad. Vincent de Boer van Stroom bevestigt dat. “Ik zeg nou niet direct: dit móét er komen. Maar het is wel een sympathiek project.”
Meer informatie: www.danilo-art.nl en www.metropolepalace.nl
Het Metropole Palace Project. | Artist’s impression: Danilo Joanovic
Abonnee worden van DHC? Klik hier.
