Column: Overlopers
Het overstappen van twee raadsleden naar Hart voor Den Haag wordt wel een ‘meesterzet’ genoemd, maar volgens columnist Christiaan Weijts is het niets minder dan kiezersbedrog.
Het mag allemaal, en toch klopt het niet. Volgens de regels mag je best overstappen, en je als CDA- of PvdA-raadslid aansluiten bij Hart voor Den Haag. Je raadszetel heb je immers op persoonlijke titel. Ook stemmen doe je vanuit je persoonlijke overtuiging, ‘zonder last of ruggespraak’.
Goed, zo is dat in theorie en dat lijkt allemaal prachtig. Behalve dan dat die theorie onzinnig is. Je stemt bij verkiezingen niet op Mairan Sewtahal, Ismet Bingöl of Pietje Puk. Zelfs als je iemand met voorkeursstemmen de raad in helpt (zoals bij Sewtahal), stem je in eerste instantie op een partij.
Het hele verkiezingscircus draait immers om partijen: de programma’s, de debatavonden, de stemwijzers. Er zijn vast ook strategische CDA- en PvdA-kiezers geweest die wilden voorkomen dat Richard de Mos de grootste werd. In het stemhokje kleur je dan het vakje van de lijsttrekker of de eerste vrouw op de lijst rood, of een willekeurige persoon eruit, maar niet omdat je zijn of haar persoonlijke opvattingen kent en je wilt aanmoedigen dat hij of zij die op eigen houtje, zonder last of ruggespraak, gaat spuien aan het Spui. Welnee, je verwacht juist maximale ruggespraak, binnen de partij waarop je stemde, zodat jouw partij eensgezind de dingen voor elkaar krijgt die ze beloofde.
Bij elk voorstel moeten de stemmen weer bij elkaar gescharreld worden
Het overstappen van raadsleden Sewtahal en Bingöl wordt her en der geduid als een ‘meesterzet’ van Richard de Mos, maandenlang in het geheim voorbereid, sluw, gehaaid, en het mag ook nog eens volgens de regeltjes. In Nederland, en zeker ook in Den Haag, wil er nog wel eens een amechtig soort respect heersen voor de bijdehand die met de doortraptheid van een tweedehandsautoverkoper door de mazen van de wet glipt. Daar kun je handenwringend bij gaan gniffelen, maar in werkelijkheid is dit niets minder dan kiezersbedrog.
De coalitie gaat verder als minderheid, en zo lijkt de situatie lokaal nog meer op de landelijke, waar er, door macht van de Eerste Kamer, in de praktijk ook geen meerderheid meer is. Bij elk voorstel moeten de stemmen weer bij elkaar gescharreld worden.
Dit zal niet zonder gevolgen blijven, voor de emissievrije zone, parkeergeld, maar neem ook zoiets als La Cantina, dat een permanent strandpaviljoen wil worden. Dat was jaren terug al goedgekeurd, en mag nu in de nieuwe strandvisie ineens niet meer. Maar met die twee extra zetels voor ondernemerspartij Hart voor Den Haag…?
Er is geen beleid meer te maken dat langdurig en consistent is
Deze kwestie moet je in breder perspectief zien. In 2017 kwam er een landelijk kustpact, waarin is afgesproken de kust zoveel mogelijk te ontzien. Op zich is het dan al idioot dat er toch steeds pilots kwamen voor strandhuisjes op Kijkduin. En ook de vergunning voor La Cantina strookt daar niet mee. Maar kennelijk heeft een slimmerik een opening gevonden en de raad weten te bespelen. Het mag allemaal, en toch klopt het niet. Totdat de coalitie viel en er een wethouder buitenruimte kwam met vooral een groen in plaats van een groen-geel hart. Hij besloot zich, heel ouderwets, gewoon aan dat kustpact te houden.
Het probleem, waar ook die overlopende raadsleden aan meewerken, is dat er geen beleid meer te maken is dat langdurig en consistent is. Het kustpact had ook de besluitvorming moeten beschermen tegen de wispelturigheid. Maar blijkbaar is het niet waterdicht.
Eind 2025 loopt het overigens af. Of deze coalitie er dan nog zit, is twijfelachtig. Wat wel zeker is: in dat vacuüm zullen er nieuwe lobby’s komen voor permanente kustbebouwing. Duurzame paviljoens, groene huisjes. En voor je het weet, verandert het Zuiderstrand in een derde toeristengierkuil. Overlopers Sewtahal en Bingöl staan erbij te juichen. De kiezers die ze een mandaat gaven niet.
De redactie biedt u dit verhaal gratis aan. Meer Haagse verhalen? Neem een (proef)abonnement op weekkrant Den Haag Centraal. Elke donderdag in de bus. De krant is ook verkrijgbaar bij onze verkooppunten.
