Roep om school voor hoogbegaafden: ‘Thuiszitters zijn als kanaries in de kolenmijn’
Superslim zijn en toch niet presteren op school. Dat overkomt veel hoogbegaafde kinderen, waarvan Den Haag er zo’n 2500 telt. Een deel van hen zit thuis. Een groep mondige ouders trekt aan de bel.
Ongeduldig, perfectionistisch, prikkelgevoelig, een groot rechtvaardigheidsgevoel, moeite met plannen, faalangst. Het zijn allemaal symptomen van een IQ hoger dan 130, volgens ervaringsdeskundigen. Tientallen ouders van hoogbegaafde kinderen, onderwijzers en hulpverleners kwamen onlangs bij elkaar in Den Haag om ervaringen en kennis uit te wisselen. “In deze stad is het niet goed geregeld,” vertelt een moeder van drie kinderen die zijn vastgelopen op school (naam bekend bij de redactie). “Als ouders sta je er alleen voor in het vinden én financieren van passend onderwijs. Dat moet veranderen.” Ook omdat het leidt tot kansenongelijkheid.
Honderd klaslokalen
De roep om aandacht voor hoogbegaafde kinderen klinkt steeds harder. In Den Haag wonen er naar schatting 2500. “Dat zijn honderd klaslokalen vol, maar het ontbreekt aan het soort onderwijs dat zij nodig hebben,” stelt raadslid Caroline Verduin (D66) in het actieplan dat ze afgelopen maand aanbood aan onderwijswethouder Hilbert Bredemeijer (CDA). In Rijswijk is er een speciale basisschool voor hoogbegaafden, in Den Haag niet. Die moet er komen, vindt het raadslid, evenals een systematische aanpak voor het herkennen van hoogbegaafdheid bij jonge kinderen. “Het gebrek daaraan leidt tot onderpresteren, verkeerde diagnoses voor psychische stoornissen, gemiste kansen voor talentontwikkeling en thuiszitten.”
Een hoog IQ kan een voordeel zijn, mits je de juiste begeleiding krijgt
“Nederland telt 70.000 tot 100.000 ‘thuiszitters’, die zijn verstoken van onderwijs,” vertelt Karin Kooremans van de landelijke oudervereniging Balans. “En het aantal kinderen dat wel naar school gaat maar geen volwaardig onderwijs krijgt, bijvoorbeeld doordat ze halve dagen op de gang zitten of zich dood vervelen, is nog vele malen groter.” Die groep noemt ze de ‘uitzitters’. “Het zijn vaak meisjes die onder de radar blijven. Jongens worden eerder opstandig en vallen uit. Zie thuiszitters als kanaries in de kolenmijn. Stop met kijken wat er mis is met de kanarie, kijk wat er niet goed gaat in de mijn.”
Vooroordelen
Een groepje Haagse ouders van hoogbegaafde kinderen uitte de zorgen onlangs in een brief aan de wethouder, met wie ze later deze maand om tafel gaat. “We willen dat de nodige expertise voor alle hoogbegaafde kinderen in Den Haag goed geregeld wordt,” aldus eerdergenoemde moeder van drie.
Het zijn dezelfde mondige ouders die de expertbijeenkomst hebben weten te vinden. Een deel van hen draagt blouses en sjaaltjes, anderen juist wollen truien en barefootschoenen. Je zou bijna denken dat alleen welgestelde en zelfbewuste ouders hoogbegaafde kinderen hebben. “Dat het een luxeprobleem is, is een vooroordeel en is niet waar,” reageert een van hen. “Onze kinderen kunnen tegen dezelfde problemen aanlopen als kinderen die moeilijk leren. Voor hen is er van alles geregeld; van kinderen met cognitieve talenten wordt verwacht dat ze het zelf kunnen. Een hoog IQ kan een voordeel zijn, mits je de juiste begeleiding krijgt, maar dat is lang niet altijd het geval.”
Prijskaartje
Er is wel hulp voor hoogbegaafde kinderen, weet Sima Daoud van de stichting iQ+ die ouders helpt zoeken naar passend onderwijs. Maar aan het niet-reguliere aanbod voor hoogbegaafden hangt een prijskaartje. “Ouders die dit kunnen betalen zijn altijd heel blij met ons. Maar hoogbegaafdheid komt voor in gezinnen met alle achtergronden. Aan de inclusiviteit mag nog wel wat gebeuren.” Dat vindt ook Amit Akbar, een van de organisatoren van de expertbijeenkomst: “Mijn vrouw en ik hebben wel wat vinkjes: we zijn taalvaardig, hoogopgeleid en wonen op een Vinex-locatie. Wij hebben gevochten voor het juiste schooladvies voor onze hoogbegaafde kinderen. Niet iedereen kan dat.”
Op witte scholen is er meer aandacht voor hoogbegaafdheid
Vooral hoogbegaafde meisjes met een migratieachtergrond blijven onopgemerkt. Dat blijkt ook bij Class for the Gifted, een speciaal lesprogramma voor hoogbegaafde zevende- en achtstegroepers in Den Haag en omgeving. “Dit jaar geven we 185 kinderen van 66 scholen een ochtend of middag per week extra uitdaging tijdens vakken als wiskunde en robotica,” vertelt docent Martin Loose. “Wij zien twee keer meer jongens dan meisjes en veel meer leerlingen van het zand dan van het veen.”
Aandacht
Dat kinderen uit minder welvarende gezinnen en wijken ondervertegenwoordigd zijn in de lessen voor hoogbegaafden, komt volgens Loose niet alleen door de ‘vrijwillige ouderbijdrage’, die hem ‘een doorn in het oog’ is. “Even zwart-wit gezegd: op witte scholen is er meer aandacht voor hoogbegaafdheid, al weten ze daar ook lang niet altijd wat ze ermee aan moeten.” Wat het extra lastig maakt, is dat de behoefte per kind verschilt. “Er is een heel palet aan hoogbegaafde kinderen. Met een IQ van 130 of 140 zijn sommige van hen best in staat zich ook sociaal te redden op school, met een IQ van 160 is er een veel grotere kans dat het kind zo anders denkt dat het niet werkt in een reguliere klas. Het is altijd maatwerk.”
Een tweede expertbijeenkomst over hoogbegaafdheid staat gepland op donderdag 13 maart, van 16.00 tot 19.00 uur in het Carlton Ambassador Hotel. Meer informatie: www.haagsehoogvliegers.nl
De redactie biedt u dit verhaal gratis aan. Meer Haagse verhalen? Neem een (proef)abonnement op weekkrant Den Haag Centraal. Elke donderdag in de bus. De krant is ook verkrijgbaar bij onze verkooppunten.
