Column: Zonde van die ovonde
Nieuwe camera’s moeten de rotonde op het kruispunt van de Weimarstraat, de Valkenboslaan en de Fahrenheitstraat veiliger maken. Maar het is minstens zo belangrijk dat mensen gewoon zelf een beetje gezond blijven nadenken, vindt columnist Christiaan Weijts.
De ‘ovonde’ was het ei van Columbus. Of liever: van Fahrenheit. En van Weimar, en Valkenbos. De straten met die namen doorkruisten elkaar op wat een van de gevaarlijkste verkeersknooppunten was van onze stad. Jarenlang woonde ik er dichtbij. Telkens als er weer een aanrijding was, stonden de kinderen in de erker van onze bovenwoning te turen naar alle zwaailichten en commotie.
In 2012 werd een overstekende man op het zebrapad doodgereden door een idioot die er 107 kilometer per uur reed. Voor omwonenden was dit tragische dieptepunt de aanleiding om iets te veranderen. Een burgerinitiatief leidde uiteindelijk tot deze ovaalvormige rotonde.
Een ovonde is een gezonde rotonde zonder gewonden. Was het idee. Op papier. Maar het blijft een ‘black spot’ met relatief veel ongevallen. Daarom hangen er nu hoge hengels aan lantaarnpalen, met cameraatjes erop, en zijn er zwarte kastjes op vastgegespt. Het gebied waar zes wegen elkaar kruisen is nu een straatlaboratorium: wat gaat er allemaal mis? Wat kunnen we eraan doen?
Als automobilist heb je aan zes paar ogen lang niet genoeg
Vooral in de ochtendspits, tussen acht en half negen, merk je de chaos. Er komen zoveel fietsers van zoveel kanten die in principe allemaal voorrang hebben – behalve als ze midden op het eiland staan, dat daarom al snel volstroomt met ongeduldige bakfietsers, stepjes en BMX’ers. En tegelijkertijd komen er uit alle zes de wegen auto’s – sommige draaien een U-bocht naar de parkeergarage van de Albert Heijn. En dan zijn er vóór en soms ná die fietsers (en – flits! – fatbikes en scooters) ook nog allerlei zebrapaden. Als automobilist heb je aan zes paar ogen lang niet genoeg. Je bent opgelucht als je erlangs bent.
Met de auto rij ik hier altijd stapvoets, stikbenauwd iemand over het hoofd te zien. Maar eerlijk gezegd nodigt de Valkenboslaan juist wel uit om het gaspedaal wat dieper in te drukken. Het brein achter deze uitvindersbuurt had net de liniaal ontdekt toen hij haar schiep. Vooral op die brede Valkenboslaan staat geen bochtje of drempeltje je in de weg. En dan blijkt de afgeplatte ovaalvorm een groot nadeel te hebben: je hebt veel minder het gevoel officieel een rotonde te betreden. Het is eerder een vage slinger in een doorgaande weg. Een beetje straatcoureur slalomt zich daar wel doorheen.
Van belang is vooral dit: elkaar af en toe iets gunnen
Ik weet niet of die hengels veel beet zullen hebben. Hooguit zullen ze vaststellen dat de ovonde onze samenleving in miniatuur is. Iedereen is vooral bezig zijn eigen route na te jagen. Iedereen meent diep vanbinnen het meeste recht op voorrang te hebben. Niemand komt op het idee dat ook hij voor de ander alleen maar iemand is die in de weg staat.
De ovonde is een biotoop met wetten en regels, maar die zijn op zichzelf nog niet voldoende. Om ’m goed te laten werken moeten de democratische deelnemers ook zelf gezond blijven nadenken. Soms laat je iemand voorgaan, als het eiland overbevolkt raakt bijvoorbeeld. En zelfs als je recht hebt op voorrang, minder je wat vaart op je dikfiets. Even oogcontact maken. Het onderling regelen. Van belang is vooral dit: elkaar af en toe iets gunnen. Is er een mooier gebaar dan het handje dat omhooggaat? Het knikje. De glimlach. Het bijbehorende huppeltje in je hart.
De ovonde is ontworpen op een wereld waarin dat allemaal vanzelfsprekend is. Is dat niet meer zo, zoals de hengels zullen vaststellen, dan moet je terug naar een dichtgetimmerd rechtssysteem. Zal dat het worden? Zes stoplichten, beurtelings op groen voor een halve seconde. O zo zonde.
De redactie biedt u dit verhaal gratis aan. Meer Haagse verhalen? Neem een (proef)abonnement op weekkrant Den Haag Centraal. Elke donderdag in de bus. De krant is ook verkrijgbaar bij onze verkooppunten.
