Politie onderschatte Eritrese rellen: burgemeester niet geïnformeerd
De politie heeft de risico’s van de Eritrese bijeenkomst in zalencentrum Opera onderschat. Dat concludeert adviesbureau Berenschot, dat in opdracht van de gemeente onderzoek heeft gedaan naar de rellen op 17 februari.
Volgens het rapport van Berenschot, dat maandag 9 december is verschenen, heeft de politie eerdere ongeregeldheden bij Eritrese bijeenkomsten in het buitenland onvoldoende meegewogen bij het inschatten van de risico’s van het verlate nieuwjaarsfeest aan de Fruitweg in Den Haag. Ook ontbrak overleg met het zalencentrum en werd de veiligheidsdriehoek, bestaande uit burgemeester, politiechef en hoofdofficier van justitie, niet goed geïnformeerd.
De politie en de gemeente werden drie dagen van tevoren op de hoogte gebracht van de bijeenkomst, terwijl de datum en locatie toen al bijna twee weken bekend waren bij de organisator. Deze maakte zich zorgen over de veiligheid van de bezoekers. Door de politie werd vervolgens gerekend op een confrontatie met enkele tientallen tegenstanders van het regime; dat werden er driehonderd.
Ook wist de politie niet dat er nog twee andere feesten in het zalencentrum waren die dag, een bruiloft en een kinderfeest. Daardoor waren er veel meer mensen aanwezig dan de 700 bezoekers van de Eritrese bijeenkomst. Zij moesten urenlang worden beschermd tegen de overwegend jonge mannen die probeerden binnen te dringen. Daarbij raakten tientallen agenten gewond en werd voor ruim 750.000 euro schade aangericht.
Risico’s
Vrijwel alle fracties in de gemeenteraad lieten anderhalve week later, tijdens een commissiedebat over de ongeregeldheden, weten het onbegrijpelijk te vinden dat burgemeester Jan van Zanen zich had laten verrassen door het geweld en de bijeenkomst in zalencentrum Opera niet had afgeblazen. Nu blijkt dat hij niet was geïnformeerd over de risico’s, evenmin als de politieleiding.
De door de politie gemaakte risico-inschatting werd niet gedeeld met de eigen eenheidschef, concludeert het rapport. Ook medewerkers van het Openbaar Ministerie brachten hun leiding en de gemeente niet op de hoogte van op TikTok en YouTube aangetroffen filmpjes waarin werd opgeroepen tot verstoring van de Eritrese bijeenkomst.
In de woorden van Berenschot: ‘Het informatiemanagement tussen de organisatieonderdelen van de driehoek was in aanloop naar de bijeenkomst niet optimaal.’ Pas toen de situatie bij het zalencentrum uit de hand liep, kwamen de politiechef, hoofdofficier van justitie en burgemeester samen. Daarna werd ‘adequaat opgeschaald en gehandeld’, aldus het adviesbureau.
De driehoek komt eerder en vaker bijeen
De veiligheidsdriehoek heeft al ‘stappen gezet om de informatiepositie van de leden van de driehoek te versterken,’ schrijft Van Zanen aan de gemeenteraad in reactie op het rapport. De burgemeester, politieleiding en hoofdofficier komen ‘eerder en vaker bijeen als het gaat om risicovolle bijeenkomsten, evenementen en demonstraties.’ De politiechef heeft een wekelijks overleg ingesteld, waarin zij op de hoogte wordt gesteld van risico’s van evenementen in het weekend erop.
Opera moet alle bijeenkomsten inmiddels vooraf melden bij de politie. Daardoor is er voortaan rechtstreeks contact met het zalencentrum, zoals aanbevolen door het adviesbureau. De driehoek zal ‘op basis van de aanbevelingen van Berenschot, bezien hoe de werkwijze verder kan worden aangescherpt,’ aldus Van Zanen. Een van de aanbevelingen is dat de politie de voorbereiding op risicovolle evenementen moet gaan documenteren, inclusief de risico-inschatting en alle informatie waarop deze is gebaseerd, zodat dit beter met de driehoek kan worden gedeeld.
Celstraffen
De rellen in Den Haag leidden tot een verbod op een Eritrees bevrijdingsfeest op 25 mei in Rijswijk. Deze werd wel aangemerkt als evenement met een te hoog veiligheidsrisico. Tientallen mannen zijn inmiddels veroordeeld tot celstraffen tot 4 jaar voor de rellen aan de Fruitweg. Zij werden door de rechtbank in Den Haag niet alleen verantwoordelijk gehouden voor hun eigen aandeel in de ongeregeldheden, maar voor al het gebruikte geweld en de gehele schade. Een 23-jarige inwoner van Den Haag werd ook schuldig bevonden aan opruiing. Hij kreeg 12 maanden cel, waarvan 4 voorwaardelijk.
